William Temple (15 oktober 1881 Exeter, Devon – 26 oktober 1944 Westgate-on-Sea, Kent)

Nederigheid betekent niet jezelf minder vinden dan andere mensen of een lage dunk hebben van je eigen gaven. Het betekent dat je bevrijd bent van het zus of zo over jezelf denken.

William Temple was een groot kerkleider uit de afgelopen eeuw. In 1942 werd hij net als eerder zijn vader aartsbisschop van Canterbury, na een loopbaan in het onderwijs en de leiding van de bisdommen van Manchester en York. Hij schreef verschillende filosofische boeken. Vanaf de jaren ’20 was hij een spilfiguur in de oecumenische beweging. Met grote internationale conferenties begon de samenwerking tussen kerken van allerlei snit in Europa en ver daarbuiten structuur te krijgen. Het zou leiden tot oprichting van de Wereldraad van Kerken in 1948 in Amsterdam.
Temple leverde ook een belangrijke bijdrage aan toenadering tot het Jodendom. Hij richtte in 1942 samen met opperrabbijn Joseph Hertz de Britse Raad voor Christenen en Joden op ter bestrijding van het antisemitisme in Engeland. In hetzelfde jaar publiceerde hij een spraakmakend boek met een visioen voor een rechtvaardige samenleving na de oorlog. Thema’s als de ontwikkeling van de werkende klasse en de noodzaak van maatschappelijke hervormingen of de verbinding tussen geloof en socialisme hadden hem al zijn hele loopbaan bezig gehouden. Zijn inzet in tijden van grote sociale onrust om strijdende partijen tot constructieve oplossingen te bewegen had groot respect afgedwongen. Maar hij was ook de bisschop die een keer midden onder het gezang de tweeduizend kerkgangers onderbrak, om te vragen om een welgemeend zingen: ‘uw liefde is een groot geheim/ zij vraagt geheel mijn hart en ziel’ of anders liever stil houden.
Midden in de oorlog, maart 1943, drong hij in het Britse Hogerhuis aan op meer actie tegen het Nazi-regime. Hij sprak over de dagelijkse slachting van duizenden Joden. Wie van zulk onrecht weet en niet in actie komt is even schuldig als de passerende priester en Leviet aan de wonden van de in elkaar geslagen man in de gelijkenis van de Barmhartige Samaritaan. ‘We staan voor het forum van de geschiedenis, van de mensheid en van God’.
Dat Temple geen protest aantekende tegen het leggen van bomtapijten op tientallen Duitse binnensteden door de geallieerde luchtmacht, leverde hem kritiek op van Quaker-vrienden en van medebisschoppen. Hij was geen pacifist. Maar hij pleitte ook voor onderhandelingen over vrede in plaats van een onvoorwaardelijke overgave.
Het einde van de oorlog maakte hij niet meer mee, gesloopt door jicht die hem levenslang plaagde. Hij was de eerste Anglicaanse bisschop van wie het lichaam op zijn wens gecremeerd werd.