Onverzoenlijkheid als verkiezingsboodschap

Op de avond van 12 september 2012 zag ik Mark Rutte op het tv-scherm het applaus van zijn partij in ontvangst nemen voor de mega zetelwinst van zijn partij. Mijn oog viel op de poster op de achtergrond. Eerder diezelfde dag was hij me al opgevallen in een weiland langs de snelweg – die dankzij de VVD nu met 130 km mag worden bereden… – en waarover ik had zitten te mijmeren vanwege de voorbereiding van een preek over ‘de kunst van het vergeten’. Meeleven met slachtoffers, niet met daders. De harde boodschap trof mij als een stomp in de maag. Ik heb persoonlijk geen strafblad, maar hoor bijna wekelijks in gesprekken het verdriet van mensen over de onverzoenlijke opstelling van anderen. Het wemelt van mensen die niet bereid zijn de brug weer te slaan na incidenten en aanvaringen uit het verleden. Niet voor niets dat het EO-programma Het familiediner al jarenlang draait. Eenmaal vastgeraakt in je woede lukt het uit jezelf soms maar moeilijk meer om tot mededogen met die ander, ‘de dader’, te komen.
Recent was er grote opschudding in Belgiƫ, vanwege de bereidheid van een klooster om de ex-vrouw van Marc Dutroux in het klooster op te nemen. Er moest politie aan te pas komen om de woede te beteugelen. Geen genade voor veroordeelde zedendelinquenten?
Ik hoor in de bijbel een andere opdracht. Een moeilijke, maar geen onmogelijke. In verkiezingspostertaal luidt de opdracht denk ik: meeleven, eerst met slachtoffers, maar ook met daders. Tenslotte zijn we op zijn tijd allemaal op de een of andere manier ook daders. En in elke dader schuilt ook wel ergens een slachtoffer. ‘Vader, vergeef het hun want ze weten niet wat ze doen’, bad Jezus aan het kruis.
Ik ken nabestaanden van bijvoorbeeld verkeersdoden die wel degelijk ook mededogen wisten te ontwikkelen voor de persoon die het leed veroorzaakte. Ook al bewaren ze om begrijpelijke reden afstand, ze gunnen ook de dader een leefbare toekomst, te meer als ze ook echte spijt hebben mogen opmerken. Het is een grote vooruitgang dat er in de vorm van slachtofferhulp en ‘herstelrecht’ steeds meer aandacht is, ook bij Justitie, voor het persoonlijke leed van slachtoffers. Maar het is niet alleen goed voor het slachtoffer, maar ook voor de dader. En tenslotte voor de gemeenschap, de samenleving. Daar moet tenslotte ook weer plaats zijn voor veroordeelde zedendelinquenten.
Toch wel een beetje zorgelijk, dat er in dit land om de grootste partij te worden, populistische taal gebezigd moet worden die op gespannen voet staat met het Evangelie.