*1576, Upleward – † 11 september 1637, Franeker

Bogerman is vooral de geschiedenis in gegaan als de voorzitter met baard die in toorn ontstoken de Remonstranten heeft weggestuurd op de Nationale Synode van Dordrecht van 1618-’19. Ze belemmerden met aanhoudende vragen over procedures en bevoegdheden de inhoudelijke behandeling van het geschil over de leer waarover hooglopende conflicten liepen in ons land.

Bogerman was geboren in Oost-Friesland als zoon van een voormalig pastoor. Hij studeerde aan de universiteit van Franeker en was vervolgens predikant te Sneek (1599), Enkhuizen (1603) en Leeuwarden (1604-1634). Bogerman was mild van karakter, maar streng in de leer tegenover afwijkende varianten van het protestantisme zoals van socinianen, arminianen en doopsgezinden. Leeuwarden leende hem uit aan de Haagse groep contraremonstranten die de leegstaande Kloosterkerk hadden geclaimd voor eigen kerkdiensten. Prins Maurits ging daar ook naar de kerk bij wijze van politiek statement. En Bogerman werd zijn hofprediker.

In de leer was Maurits een calvinist, in het leven een wulpse hoveling. Daarover zou Bogerman de prins nooit in het openbaar kapittelen, noch over de onthoofding van Oldebarnevelt (1619). Maar wel publiceerde Bogerman na het overlijden van de prins een uitvoerig verslag van het sterfbed (1625). Ze hadden elkaar nodig gehad, de een voor zijn politiek en de ander voor de versterking van zijn kerk. En Bogerman vermeldt alleen in algemene termen een biecht van zonden. Maar het geeft wel inkijk in de ziel van Oranjes, ook van de eerder overleden Willem Lodewijk, Fries stadhouder. Beide neven beaamden de leer van de uitverkiezing. En Bogermans verslag liet zien hoe God aan zijn uitverkorenen de volharding schenkt, maar dat Hij ook toelaat dat ze soms zwaar vallen. En God wekt dan bij zijn uitverkorenen berouw en de zekerheid van vergeving. Uitverkiezing geschiedt ’tot geloof’ en niet op basis van ‘vooruitgezien geloof’. Het breekt pas door via gebed en verootmoediging. De leer van Dordt kreeg zo een leeswijzer via een hooggeboren zondaar.

Bogerman heeft ook meegewerkt aan de Statenvertaling waartoe in Dordrecht besloten was. Net voor de officiële overhandiging van de eerste druk overleed hij. Hij was toen hoogleraar theologie in Franeker. De Dordtse kerkorde werd door de gewestelijke Staten afgewezen. Daardoor kwam er twee eeuwen lang geen nationale synode meer bijeen. De kerk moest niet al te zelfstandig beleid willen maken!

Kerkelijke hereniging met de Remonstranten is er nog steeds niet. Misschien iets voor nader gewetensonderzoek?
(2018)